Historie Schettens - Longerhouw

deel 59: Bruggen te Schettens, deel IV

Hoog Set bij Het Fort

Dezelfde 'conditien' als in de vorige aflevering besproken, geven nu ook de doorslag over het Hoog Set, zo heette namelijk de brug bij Het Fort. 
Hierin staat bij het 8e perceel, kadastrale nummers 393 en 394:

'Hetzelve is belast met het onderhoud van drie dammen en moet per 36 3/4 roede mede contribueeren tot het onderhoud van het Hoogzet'

(Er staat hier 36 3/4 roede, dit was precies een pondemaat, namelijk 3675 m2. Een roede was 100m2. )

In onderstaande vermeldingen uit  het kerkeboek is die uit 1700 nog van extra belang, omdat hier nogmaals blijkt, dat deze kosten van het Hoog Set vanwege de 12 pondematen land waren, die de kerk bezat. Deze regeling heeft dus lange tijd bestaan. 

Dit perceel van inderdaad 12 pondematen grootte, ligt ten noordoosten van de boerderij van de familie R. Boersma, genaamd Het Fort. Om bij dit perceel te komen kon de huurder van de kerkesate in het dorp Schettens, de weg via Sotterum, langs Osinga State en Het Fort gebruiken. Hij had dus belang bij de brug bij Het Fort en diende hierdoor bij te dragen bij het onderhoud van het Hoog Set over de Witmarsumervaart. Net als bij de Tille, dienden de eigenaren van stukken land die er belang bij hadden, in verhouding te betalen voor het onderhoud. Zo hadden ze dus samen het eigendom van de brug. Gemeentes bemoeiden zich toen nog nauwelijk met dit soort zaken. 

Ook het feit dat in dezelfde bron, namelijk de 'conditien', zowel het Zet als Hoogzet apart worden genoemd, bewijst dat hier sprake is van 2 verschillende bruggen. Tot slot wordt de brug in Schettens nooit Hoog Set, maar altijd Set genoemd in de bronnen die ik heb gevonden. 
Als laatste vond ik nog de naam 'Hopmans Zet' in 1706 (zie onder). Hiermee wordt hoogstwaarschijnlijk ook het 'Hoog Set' bedoeld, omdat de daar genoemde Wijbe Meijnerts Hoitinga toen inderdaad 'meyer' was van de kerkeplaats te Schettens.

Samengevat hebben nu alle bruggen één of meerdere namen (terug) gekregen.

Datum Bedrag Omschrijving
27-4-1695 Uitgaaf 1:1:12 Den 27 April Doye Thomas betaalt een car.gls: een str. 12 penn. wegens t maaken vant hoogset voor den kerke plaats quota te last comende
10-2-1700 Uitgaaf 3:18:0 Betaalt den 20e april aen Mr. Sybolt Gerbrants drie car.glns: achtien strs: wegens opmaaken vant hoog Zet tot Schettens neffens twaalff pond.te. de kerke toebehorende te laste wesende.
11-12-1706 Uitgaaf 1:17:8 Den 11 Disemb: uitgeeven aan Onkosten tot het Hopmans Zet van Meetriaalen daar Wijbe Meinerts te last koomt van sijn plaats een Caro Guld: seeventien stui: agt penn.
1709 Uitgaaf 0:14:0 Van materiaalen aan het hoog set
1 mei 1715 Uitgaaf 3:15:2 Premo Meij 1718 de Rendant betaalt van matrialen van hout spijkers aan het hoog Zet de kerke Zaate te last
23 nov. 1728 uitgaaf 1:19:0 Nogh heeft kerckvoogd aan Toomes Doijes betalt van uigeschooten van het hoog set en verve te saamen...
8 juli 1731 Uitgaaf 1:2:8 Den 8 julij 1731 Reekening van 't Hoog set gehouden en tot last van kerke saate de rendant Sijbren Pijters betaald...
5 mei 1737 Uitgaaf 16:10:4 Nog heeft de rendant aen Tipke Wijbes betaald wegen Reparatie van Raap steentien en aen het hooog set.
23 aug. 1745 Uitgaaf 1:4:0 Nog heeft de Rendant aan Tjalling Jarigs betaald weegens geleverde hout of metrialen tot het hoog Set voor de Kerke plaats die bi Tipke Wybes wort bewoont.
22 mei 1750 Uitgaaf 0:12:0 betaald aan Tialling Jarigs 'weegens reperatie gedaan ant hoog Set voor twee jaren 
10 dec. 1751 Uitgaaf 1:17:8 Aan Willem Herkes gevalideert een guld: seventien st: acht penningen wegens Mitirialen ant hoog Set
20 mei 1754 Uitgaaf 1:16:0 Nog aen Doeckle Sijbrens betaald van meetrialen tot het hoog Set somma een gulden sestien st. 
22 mrt 1755 Uitgaaf 1:7:0 Aan Tialling Jarigs gevalideert een guld: seven st: wegens matirialen ant hog Set
27 mei 1757 Uitgaaf  2:8:0 Aen Doekele Sieberens gevalideert twee gulden acht st: voor Materialen tot t hoog Set voor twee Jaren als 1755 en 1756 gelevert.
1 juni 1759 Uitgaaf  0:12:0 Aen Doekele en Douwe Sieberens gevalideert.....en tot reperatie vant hoog Set, voor twee jaren 1757 en 1758
6 juni 1760 Uitgaaf 6:14:12 Aen Douwe Sieberens gevalideert seven guld: ses st: twalif p:, ...als ant hoog Set
25 aug. 1791 Uitgaaf 2:9:8 betaald  betaald aan Bonte Everts 'ter saake onderoud van het hoog seth nopens de plaats van Sjoerd Watses wed.'  (dorpshuis plaats)
1856 Uitgaaf 30,78 Aan H. Bergsma voor onderhoud van het zoogenaamd hoog zet

 

André A. Buwalda
e-mail: fam.aabuwalda@home.nl
HOMEPAGE: www.andrebuwalda.nl