---

 

Als in 1623  grietman Sijbrand van Osinga uit Schettens komt te overlijden, komt daarmee een einde aan het Van Osinga tijdperk.
De familie had namelijk gedurende vele jaren maar liefst drie of vier grietmannen geleverd voor de grietenij Wonseradeel.

 

Van Osinga

Als eerste wordt Seerp van Osinga (ong. 1500-1551) als grietman genoemd, maar het is onzeker of hij dit ambt wel vervuld heeft.
Zeker is wel dat zijn zoon Jancke Seerps van Osinga (ong. 1535-1583) grietman was van 1580-1583, toen hij echter op ong. 48-jarige leeftijd overleed.

 

Na het plotse overlijden van Jancke, werd zijn zoon Seerp Janckes van Osinga (ong. 1560-1589) opnieuw grietman. Echter pech achtervolgde de familie, omdat hij reeds op zeer jonge leeftijd kwam te overlijden.

Nu was het beurt aan zijn jongere broer Sijbrand van Osinga om het belangrijkste ambt van de grietenij Wonseradeel te bekleden.
Sijbrand deed dit tot aan zijn overlijden op 7 november 1623.

 

Nu had Sijbrand van Osinga wel een zoon Sijds, maar die was in 1619 al verhuisd naar Langweer in Doniawerstal om aldaar grietman te worden.
Zijn zuster Tjemck van Osinga was echter in 1612 gehuwd met hopman (kapitein) Schelte van Aysma en beiden waren sindsdien op Osinga State gaan wonen.

Waarschijnlijk woonden haar ouders toen nog op dezelfde state net buiten Schettens, welke immers groot genoeg voor hun allemaal zal zijn geweest.

 

In ieder geval komt zoals gezegd in 1623 Sijbrand van Osinga te overlijden en dan is de grote vraag: wie wordt de volgende grietman?

Waarschijnlijk is de verhuizing van Schelte in 1612 van Beetgum naar Schettens het begin geweest van de politieke ambities van de militair Schelte van Aysma.

 

Echter, andere families grepen dit moment aan om ook hun grote belangstelling te tonen voor het ambt van grietman. Schelte raakte verwikkeld in een zware strijd met Tjaard van Aylva, Johan van Herema en Frans van Jongema. Hieronder een korte opsomming van de eeuwenoude papieren die deze families soms hadden.

 

Van Aylva

Tjaard Epes van Aylva (ong. 1588-1647) stamde uit een wel heel bekend geslacht uit Wonseradeel. Deze Tjaard zal erop gebrand zijn geweest het ambt terug te winnen voor zijn familie, die de laatste decennia steeds eerst de Herema's en vervolgens de Osinga's voor zich moest dulden. Daardoor was zijn vader Epe Tjaarts van Aylva nooit grietman geworden. Echter grootvader Tjaard Epes van Aylva was nog van 1535-1545 grietman van Wonseradeel geweest. Daarvoor was zijn vader Epe Epes van Aylva grietman evenals die zijn vader met dezelfde naam van 1489-1494. Als eerste staat Epe Tjaerts Aylva te boek, die de functie in 1456 uitoefende.

 

Van Herema

Johan van Herema (ong. 1570-1628) wilde de familietraditie ook voortzetten, want ook zijn voorouders waren bijna allemaal grietman van Wonseradeel geweest. Zijn vader, Goslick zelfs tweemaal, namelijk in 1560 en 1577. Zijn grootvader, Johan Tjerks van Herema, was eigenlijk een Walta van Juwinga, maar noemde zich naar zijn moeder Herema. Deze Johan was grietman in 1542. Tenslotte was die zijn vader Tjerk Tjerks Walta van Juwinga van 1494-1504 de beruchte grietman, die op Walta State te Tjerkwerd woonde.

 

Van Jongema

Bij raadsheer Frans van Jongema lopen de lijntjes wat ingewikkelder. De Jongema's zelf stammen uit Baarderadeel, maar via via heeft hij ook vele bekende familienamen uit Wonseradeel in zijn kwartieren. Zo waren zijn grootvaders een Van Walta en een Van Aylva!

 

Wordt vervolgd

 

 

---